Zwerfvuil - sterfvuil

Zwerfvuil sterfvuil

Een nieuwe episode in de saga van de verloedering van onze leefomgeving

Het gebeurt niet vaak, maar telkens wanneer ik een wandeling maak door stad, dorp of kouter, en merk hoe onze voetpaden, bermen en veldwegen bezaaid liggen met allerhande troep, bloedt mijn hart.

Weinigen lijken het te beseffen, het ligt nochtans vlak voor de neus van ieder die de moeite wil doen om het te zien: ons land is één grote openbare vuilnisbelt aan het worden. Drankblikjes, papier en allerhande plastic verpakkingen spelen de hoofdrol. Je zou haast beginnen denken dat de mensheid de rotzooi bewust rondstrooit, een monster met ontelbare tentakels dat zijn excrementen gebruikt als geurvlaggen om aan de rest van de natuur duidelijk te maken: “Dit is van mij!”

Enkele weken geleden organiseerde het stadsbestuur een zwerfvuilconferentie. Het enige positieve dat ik onthouden heb van dit evenement is het feit dat het zwerfvuil eindelijk als een maatschappelijk probleem erkend wordt, en vooral dat het een duur probleem aan het worden is. Aha, als het begint te kosten, dan schieten ze wakker! Maar buiten wat “Kurieren am Sypmtom”, en het inschakelen van enkele idealistische vrijwilligers hier en daar, is de ontwikkeling van een daadkrachtig beleid nog veraf. Erger nog: op de conferentie hoorde ik een lokale gezagsdrager verkondigen dat het “zeer moeilijk zal zijn om er iets aan te doen, omdat we toch in een vrije samenleving wonen”. Hallo, van dergelijk fatalisme word ik pas écht ziek! Ik moet er natuurlijk geen tekening bij maken uit welke ideologische hoek een dergelijke uitspraak komt.

Nochtans meende ik begrepen te hebben dat – zelfs binnen de liberale ideologie - een individu zijn vrijheid maar zolang mag aanwenden tot wanneer deze een ander individu schaadt. Misschien ligt daar nu net het grote misverstand, of de grote onderschatting. Dat zwerfvuil, het ligt daar wel, en okee, het verpest ons uitzicht, maar brengt het ook schade toe aan mens en natuur? Akkoord: papier, ja zelfs metalen drankblikjes zijn op termijn biologisch afbreekbaar, maar elke natuurwetenschapper en elke marine bioloog zal u kunnen vertellen over de vernietigende invloed van plastic op onze fauna, en uiteindelijk op de mens. Plastic is een stille, traag werkende doder. Het duurt jaren voor het afgebroken wordt in kleine partikels, maar eens het in de voedselketen terecht komt, begint het aan zijn verwoestende werking.

Ik roep mezelf vandaag uit tot VLEC (Vlaamse ecologist). En deze hardnekkige VLEC zal zich nestelen in het weefsel van onze lokale politiek. Ik zal erover waken dat onze politieke klasse niet de kapitale fout begaat om inzake zwerfvuil en sluikstorten een fatalistische, geslagen houding aan te nemen. Integendeel, ze moet op kordate wijze aan iedereen duidelijk maken dat (niet-afbreekbaar) vuilnis in de natuur gooien gewoonweg “not done” is. Preventie blijft meer dan ooit noodzakelijk, maar we hebben een fase bereikt waarin we het ons niet langer kunnen permitteren dat onze mooie Moeder Aarde door (een deel van) onze bevolking systematisch verkracht wordt. De kanker van het zwerfvuil breidt zich steeds verder uit. Uitzonderlijke omstandigheden vergen uitzonderlijke maatregelen: daarom ben ik van mening dat onze stad, ook omwille van zijn groeiende toeristische karakter, met onmiddellijke ingang een doortastend zwerfvuil-actieplan moet ontwikkelen. Anders zullen we de term “zwerfvuil” sneller dan we denken moeten veranderen in “sterfvuil”.